15 Xaqiiqo oo ku saabsan Ethiopia

 

Halkan waxaa ku qoran 15 waxyaabood oo xiiso leh oo ku saabsan Itoobiya:

1.      Itoobiya waa mid ka mid ah dalalka ugu da'da weyn adduunka, taariikhdeeduna waxay soo socotaa in ka badan 3,000 oo sano.

2.      Waa dalka keliya ee Afrika ah ee aan la gumaysan, inkastoo Talyaanigu si kooban ugu dhacay xilligii qarnigii 19aad iyo 20aad.

3.      Itoobiya waxay leedahay jadwalkeeda gaarka ah, kaas oo 7–8 sano ka dambeeya kalandarka Gregorian, iyadoo sannadkeedu leeyahay 13 bilood.

4.      Luuqadda rasmiga ah waa Amxaaric, laakiin waxaa ku nool dad ku hadla in ka badan 80 luuqadood oo kala duwan.

5.      Kaniisadda Orthodox-ka Itoobiya waa mid ka mid ah faracyada Kiristaanka ugu da'da weyn, iyadoo Kiristaanku ku soo galay Itoobiya qarniyada 4-aad.

6.      Itoobiya waa dalka hooyo ee bunka. Sheekooyin dhaqameed ayaa sheegaya in goor hore, wiil adhijire ah oo la yiraahdo Kaldi uu ogaaday bunka markii uu arkay riyihiisa (adhi) oo aad u firfircoon kadib markay cuneen miraha bunka.

7.      Dalka wuxuu isticmaalaa farshaxan u gaar ah, oo loo yaqaan Ge'ez, kaas oo u gaar ah Itoobiya iyo Eritrea.

8.      Addis Ababa, caasimadda, waxay caan ku tahay magaca "Caasimadda Siyaasadda Afrika" sababtoo ah xarunta Midowga Afrika ayaa halkaas ku taala.

9.      Itoobiya waxay ahayd dalka ugu horeeyay ee aqbala diinta Kiristaanka inay noqoto diin rasmi ah qarniyada 4-aad..

10.  Great Rift Valley waxay ka gudubtaa Itoobiya waxayna hoy u tahay goobaha qodista taariikhiga ah iyo muuqaalka dheemanka iyo buuraha.

11.  Beerta Qaranka ee Simien Mountains waa mid ka mid ah yaabka dabiiciga ah ee ugu quruxda badan dalka iyo goob UNESCO ah.

12.  Itoobiya waxay leedahay noocyo badan oo xayawaan ah, oo ay ka mid yihiin yeyda Itoobiya (Ethiopian wolf), baboon-yada gelada.

13.  Lac Tana, oo ku taala waqooyiga, waa haradda ugu weyn Itoobiya waxayna ka soo bilaabmataa Webiga Blue Nile.

14.  Itoobiya waxay leedahay dhaqan dheer oo sheeko-yaqaan ah, iyadoo gabayo iyo heeso waaweyn laga gudbiyo jiil ilaa jiil.

15.  Itoobiya waxay leedahay bulsho Yuhuud ah oo muhiim ah, oo loo yaqaan Beta Israel ama Yuhuuda Itoobiya, kuwaas oo badan oo ka mid ah ay u guureen Israa'iil 1980-meeyadii iyo 1990-meeyadii.